Destan Nedir
Kahramanlarının olağanüstü eylemlerini coşkulu, törensel bir üslupla anlatan ve genellikle birkaç bölümden oluşan manzum yapıtlardır. Bilinen en eski edebiyat türlerinden biridir. Yunanca "espos" sözcüğünden gelmektedir. Mitoloji, efsane, folklor ve tarihi öğeler içerir. Destanlar ve destansı öyküler ilkçağlardan beri dünyanın her yerinde gelenekleri sonraki kuşaklara aktarmak için kollektif olarak yaratılmış edebi biçimlerdir.
Destan Çeşitleri
1) Doğal Destan
*Anonim bir özellik taşır.
*Çoğu manzumdur; nazım ve nesir karışık olanına az rastlanır.
*Nazım biçimi ve uyak destanı yaratan halkın geleneğine bağlıdır.
*Gerçek ve gerçekdışı olaylar iç içedir.
*Destan kişileri beden ve karakter özellikleri bakımından hem olağan hem de olağanüstü özellikler taşır.
*Destanlarda anlatılan olayların zamanı aşağı yukarı bellidir.
*Destanlar çok uzun manzum öykülerdir.Kırgızlara ait Manas destanı 400 bin dizeden oluşur.
*Destanlarda daha çok kahramanlık yiğitlik dostluk aşk ölüm yurt sevgisi konuları işlenir.
Dünyanın Başlıca Doğal Destanları
Sümer destanı : Gılgamış.
Yunan destanları : İlyada ve Odissea.
İran destanı : Şehname.
Fin destanı : Kalevala.
Hint destanları : Mahabharata ve Ramayana.
Alman destanı : Nibelungen.
İngiliz destanı : Boewulf.
Rus destanı : İgor.
İspanyol destanı : Le Cid.
Fransız destanı : Chansen de Röland.
Japon destanı : Şinto.
2) Yapay Destan
*Yeni ve yakın çağlarda herhangi bir tarih olayının bir ozan tarafından destan kurallarına uygun olarak yazılmış biçimine yapma destan denir.
*Bunlar sanatsal amaçlı destanlardır.Bilinen bir sanatçının ortaya koyduğu destanlardır.
Dünyanın Başlıca Yapma Destanları
Latin edebiyatı: Aeneis ( Vergilius ).
Fransız edebiyatı: Henriade ( Voltaire ).
Portekiz edebiyatı: Os Lusiadas ( Camoens ).
İngiliz edebiyatı: Kaybolmuş Cennet (John Milton).
İtalyan edebiyatı: Kurtarılmış Kudüs ( Tasso )
İtalyan edebiyatı: Çılgın Orlando ( Ariosto )
İtalyan edebiyatı: İlahi Komedya ( Dante ).
Türk Edebiyatında Yapma Destan
Kuvay-ı Milliye Destanı : Nazım Hikmet
Üç Şehitler Destanı : Fazıl Hüsnü Dağlarca
Çanakkale Destanı: Mehmet Akif Ersoy
Satuk Buğra Han Destanı
Cengiz-name
Timur ve Edige Destanları
Seyid Battal Gazi Destanı
Köroğlu Destanı
Genç Osman Destanı ( Kayıkçı Kul Mustafa )
Selçukname (Yazıcıoğlu Ali)
İlk Türk Destanları
1.Altay - Yakut Yaradılış Destanı
2.Sakalar Dönemi
a.Alp Er Tunga Destanı b.Şu Destanı
3.Hun Dönemi Oğuz Kağan Destanı
4.Köktürk Dönemi
a.Bozkurt Destanı b.Ergenekon Destanı
5.Siyenpi Destanı
6.Uygur Dönemi
a. Türeyiş Destanı
b. Göç Destanı
c.Mani Dininin Kabulü Destanı