Adana'nın Yetiştirdigi Ünlüler...

Adana'nın yetiştirdiği Ünlüler.Adana Türkiyeye sayısız insan kazandırmıs ve hala kazandırmaya devam etmektedir


ADANA’NIN ÜNLÜ İNSANLARI

Yard.Doç. Dr. Bedri AYDOĞAN

Çukurova Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi
Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü



Söz Başı
Bu çalışmanın başladığı ilk günden itibaren çalışmada yer alacak
kişiler düşünüldü. Çalışma ilerleyip adlar belirlenmeye başlamasına
karşılık kimlerin dahil olup kimlerin çıkacağı bir türlü kesinlik
kazanmadı. Her gün silinenler ve eklenenler oldu. Bunun nedeni ünlü
sözcüğünün sınırını belirlemenin kolay olmayışıydı. Bir liste ortaya
çıkacaktı, ama hangi ölçü ve ölçütler bunu sağlayacaktı? Bu ölçütlerde
nesnellik nasıl elde edilecekti? Ünlü, ama neye, kime, hangi ölçüte
göre? Her gün bu soruların karşılığı arandı.

Ünlü kavramı gibi bir yere mensup olmanın sınırları da kesin olarak
belli değil. Adanalı deyince burada doğanlar mı Adanalı kapsamına
girecek? Doğum yeri başka bir yer olmakla birlikte Adana için
çalışanlar ile Adana’da yaşamayı seçmiş, oranın havasını koklayıp
benimsemiş kişiler Adanalı sayılmayacak mı? Herhangi bir nedenle
Adana’da doğup bir daha bu yeri görmeyenler için ne denilecek? Bu
soruların karşılığı kesin olarak belli değil. Bu sorulara verilecek
karşılıklar sunulacak listeyi belirler.

Bütün bunlar düşünülerek bazı ölçüler oluşturulmaya çalışıldı. Daha
önce çeşitli amaçlarla buna benzer olarak yapılan çalışmalar incelendi.
Ansiklopediler, çeşitli sözlükler, antolojiler, kişiler hakkında bilgi
içeren her türlü kitap ve yazıdan ele geçirilebilenler tarandı. Onlarda
yer alan bazı adlar bu çalışmaya girdi. Buna ek olarak çeşitli
konularda uzman olan, yaşı ileri, deneyimli Adanalılarla konuşuldu.
Eldeki bilgiler ve adlar onların verdikleri sözlü bilgilerle
karşılaştırıldı.

Çalışmaya kısmen bir sınırlama getirmek amacıyla Adana’da doğmuş
olanlara yer verildi. Adana’da doğmamakla birlikte Adana’da yaşayan,
buradan elde ettiği birikimlerle üreten, yaşadığı bu kenti memleketi
gibi benimseyen ünlülere bu çalışmada yer verilmedi. Osmaniye yeni il
olduğundan çalışmanın sınırları içine alındı. Çünkü orada doğup
büyüyenler birkaç yıl öncesine kadar kendilerini Adanalı olarak
görüyorlardı.

Adı verilen kişiler hakkında kısaca bir bilgi sunmanın uygun olacağı
düşünüldü. Bu bilgileri verirken herkese eşit davranılamadı. Çünkü
herkes hakkında aynı bilgilere ya da yeterli bilgilere sahip değildik.
Bu nedenle var olan bilgilerle yetinildi. Ayrıca geniş bilgi sahibi
olunan kişiler hakkındaki bilgiler de yer darlığı nedeniyle
olabildiğince sınırlandı. Kişilerin doğum tarihleri ile
belirlenebilmişse ölüm tarihleri ve nerede öldükleri verildi.

Birden çok alanda çalışanlara bu alanlardan hangisinde daha öne
çıkmışlarsa o bölümde yer verildi. Örneğin sinemacı, aynı zamanda
öykücü ve romancı olan Yılmaz Güney’den sinema sanatçıları bölümünde
söz edildi. Yazarlar kısmında yeniden yer verilmedi.

Siyaset adamları kısmında belediye başkanlarının çoğu alınmaya
çalışıldı. Çünkü bunlar Adanalıların en çok tanıdığı ve içli dışlı
olduğu, seçilmiş kimselerdi. Bunların bir kısmı zaten başka
özellikleriyle de dikkati çeken kişilerdi. Milletvekillerinden ise
belli özellikleriyle sivrilenler ve bakanlık yapmış olanlar çalışmaya
alındı.

Sporcuların yer aldığı kısımda da tüm sporculara yer verilmedi. Milli
olmuş derece sahibi sporcular çalışmaya dahil edildi. Antrenör, hakem
ve başka spor adamlarından öne çıkanlar, milli olanlar ile uluslararası
alanda tanınanların adları anıldı.

Bu çalışmanın sınırlı bölümü bilim adamları kısmı oldu. Bunun iki ana
nedeni var. Biri çalıştığım üniversitedeki öğretim üyeleri hakkında
yeterli bilgi olmamasıydı. Hazırlanan Kim Kimdir adlı bir kitap ayırıcı
bilgileri içermemekteydi. ÇÜ dışında sayısı 80’i bulan üniversite ile
üniversite dışı kurumlarda ve yurt dışında çalışan pek çok bilim adamı
vardı. Bunlar hakkında da yeterli bilgiye ulaşılamadı.

Bu çalışmada sadece adı tüm yurt sathında yayılanlar ile yurt dışında
tanınanlara değil, aynı zamanda Adana’da yıllardır kendi alanlarında
emek vermiş ve halen vermeye devam edenlerin öne çıkanlarına da yer
verildi. Böylelikle geçmişten bugüne ulaşılmış oldu.

Adana’nın ünlü insanları bilim adamları; şair, yazar, âşıklar;
sinema-tiyatro oyuncuları, yönetmen ve yapımcılar; müzik adamları;
resim,heykel, fotoğraf sanatçıları ve karikatüristler; gazeteciler,
televizyon sunucuları; kurtuluş savaşında yararlık gösterenler; siyaset
adamı, sendikacılar; sporcular ve spor adamları başlıkları altında
toplandı. Elbette başlıklar bu kadarla sınırlandırılamaz. Adana’nın
Ünlü İnsanları başlığı altında başka alt başlıklar oluşturulabilir.
Zaman darlığı nedeniyle başlıkların arttırılması olanağı bulunamadı.

Sayfa sayısının uzamaması için bu çalışmaya bir kaynakça bölümü
eklenmedi. Çünkü taranan kaynakların listesi epeyce uzun bir yer
tutacaktı. Yalnız spor bölümü için Adana’da Sporun Dünü Bugünü adlı
kitaptan çok yararlandığımızı belirtmek isteriz.

Sonuç olarak iyi niyetli, elden geldiğince nesnel olmaya çaba
gösterilerek bu çalışma hazırlandı. Yapılanın zor bir iş olduğu
görüşündeyiz. Mükemmel bir çalışma ortaya çıkarıldığını iddia etmek
iddialı olur. Anılması gerektiği halde anamadığımız, unuttuğumuz
birbirinden değerli ve tanınmış Adanalılardan şimdiden özür dileriz. Bu
çalışmanın daha önce yapılmış benzeri çalışmalara bir genişlik kattığı
düşünülmektedir. En azından bunu amaçladık. Çalışmamız, bu yolda atılan
adımlardan bir başkası. Bu adımda bana yardım edenlere teşekkür ederim.
İlerde de bu tür çalışmalar yapılacaktır. Daha geniş, bütüncül ve
eksiksiz olacak çalışmalara bir katkı sağlayabilirsek kendimizi mutlu
sayacağız.

BİLİMADAMLARI
Abdullah Sisi ( ? ) : Din bilgini. Tefsir Tarihi adlı yapıtıyla tanınır.

Abdurrahim Efendi (1590-1656) : Din adamı. Deli İbrahim ve IV.Mehmet
döneminde şeyhülislamlık yaptı. Din alanında yazıları vardır.

Abdurrahman (1707-1758) : Çalışmaları hayvanların yaşamıyla ilgilidir.
Hayatül-Hayvan, hayvanlarla ilgili ansiklopedik özellikte bir
yapıtıdır.

Abdülhamit Serbest (1953- ) : Elektrik elektronik mühendisi. Profesör.

Abdülkadir Tuan (1940- ) : İşletme profesörü.

Ahmet Ramazanoğlu (1525-1979) : Din bilgini. Mekke ve Medine’de kadılık yaptı. Kuran Tefsiri, Hidayet Şerhi önemli yapıtlarıdır.

Ali Sevim: (1928 - ) : Tarihçi. AÜ DTCF mezunudur. Aynı fakültede
profesör olarak görev yapmaktadır. Şair yanı da olan Ali Sevim’in şiir
kitapları vardır.

Ayzin Küden(1954- ) : Profesör.Uzmanlık alanı bahçe bitkileridir.

Cezmi Eraslan(1961- ) : Tarih doçenti. Atatürk Araştırma Merkezi bilim kurulu üyesi.

Erdoğan Pekel (1933- ) : Profesör. Alanı zooteknidir.

F.Özden Ekmekçi (1939- ) : Profesör. Alanı İngilizce’dir.

Halis Arıoğlu(1953- ) : Profesör.Uzmanlık alanı tarla bitkileridir.

Hamza Eroğlu (1922 - ) : Tarih profesörü.

Hilmi Demiray: Matematikçi.

İbrahim Agah Çubukçu (1928 - ) : Öğretim üyesi, şair. 1953’te bitirdiği
A.Ü.İlahiyat Fakültesine asistan olarak girdi. 1969’da profesör
oldu.Bilim alanı dışında da makaleleri olan Çubukçu’nun dört de şiir
kitabı vardır.

İ.Çetin Derdiyok : Eski Türk edebiyatı doçenti.

Mahmut Sami Ramazanoğlu : Din bilgini. Yayımlanmış pek çok kitabı vardır.

Mehmetçik Beyazıt (1937- ) : Mühendis. Hidroloji ve su kuvvetleri
üzerindeki araştırmalarıyla tanınan profesör. TÜBİTAK bilim ödülü
sahibi. Yurt dışında pek çok üniversitede konuk öğretim üyeliği yaptı.

Muammer Tekeoğlu (1953- ) : İktisat profesörü.

Mustafa Akbulut (1934- ) : Kütüphanecilik eğitimi gördü. Aynı alanda
profesör oldu. Uluslar arası Kütüphanecilik Şeref Üyeliği ödülü sahibi.
Atatürk Araştırma Merkezi bilim kurulu üyesi.

Mustafa İnan (1911 - 1967 Freiburg) : Mühendis. İsviçre’de doktora
yaptı. İTÜ İnşaat Fakültesi dekanlığı ve İTÜ rektörlüğü yaptı.

Mustafa Soysal (1937- ) : Tarım ekonomisi alanında profesör.

Necmi Yaşar (1950- ) : Fransızca profesörü.

Osman Fikri Sertkaya (1946 - ) : Türkolog. Eski Türk dili alanında profesör. İÜ Türkiyat Enstitüsü başkanı ve TDK üyesidir.

Remzi Oğuz Arık (1894 -1954 Adana) : Yazar. İstanbul Muallim Mektebi’ni
bitirip öğretmen oldu. İ.Ü. Felsefe Bölümü’nü de bitirdi.Sorbon’da
sanat tarihi alanında uzmanlık eğitimi aldı. Türkiye’de çeşitli
kazılara katıldı. 1939’da profesörlüğe atandı. 1950’de siyasete atılıp,
milletvekili seçildi. Türkiye Köylü Partisini kurdu. Meçhul bir uçak
kazasında yaşamını yitirdi. Düşün, arkeoloji ve sanat tarihi
alanlarında pek çok yapıt verdi. Yapıtlarından bazıları: Adana Ticaret
Rehberi, Truva Kılavuzu.

Saime Paydaş : Tıp profesörü.

Semra Paydaş: İç hastalıkları alanında uzman. Profesör.

Semih Tangolar (1959- ) : Bahçe bitkileri dalında profesör.

Sevgi Paydaş (1960- ) : Bahçe bitkileri alanında uzman. Profesör.

Sevgi Kafalı (1941 - ) : Bilim adamı. Tarihçi.

Sinan Eti(1956- ) : Profesör. Alanı bahçe bitkileri.

Yaşar Gürgen (1940- ) : İktisat öğrenimi gördü. Tarım ekonomisi alanında profesördür.

Yılmaz Kurt : Tarih doçenti.

Yusuf Kırtok (1943- ) : Bahçe bitkileri alanında profesör.

Sevinç Sokullu (1926 - ) : Eczacılık Fakültesini mezunu. Bu fakülteyi
bitirdikten 18 yıl sonra DTCF Tiyatro Bölümünde okudu. Bu alanda
doktora yaptı. Çalışmaları tiyatro alanında oldu.

Şükrü Halûk Akalın(1956 - ) : Türkoloji profesörü. Türk Dil Kurumu üyesi.

Veyis Tansı (1957- ) : Tarla bitkileri alanında profesör.

Yusuf Halaçoğlu: Profesör olan Halaçoğlu Türk Tarih Kurumu başkanıdır.



ŞAİR, YAZAR VE ÂŞIKLAR

Abdülvahap Kocaman (1934 - ): Âşık. 1950’den sonra destan satarak
geçimini sağladı. İlerlemiş yaşına rağmen halen şairliği
sürdürmektedir. Adana âşıklık geleneğinde birçok âşığın ustasıdır.

Abdünnafi İffet Efendi (1824 - 1891 Hicaz) : Şair, yönetici. İçlerinde
Elazığ Valiliği de olmak üzere çeşitli devlet görevleri yaptı.
Yapıtları: Divançe-i Şiir, Mahzen-i Esrar-ı Şuara, Kamilül-Asar,
Mizanül-Buhran, Tuhfetü’l-Fikir

Admî ( 1820-1894 ) : Şair, gazeteci. Ziya Paşa’nın yardımcılığını da
yapan Admi Vilayet gazetesinin müdürlüğü yaptı. Şükufename adında bir
şiir kitabı var. Seyhan gazetesinin yazarı ve yöneticisi.

Ahmet Ada (1947 - ) : Şair, yazar. Ceyhan Lisesinde sürdürdüğü
öğrenimini yarıda bırakarak çeşitli işlerde çalıştı. Şairliğiyle
ünlendi. Şiirleri ödüller kazandı.Pek çok şiir kitabı var. Gün Doğsun
Gül Üstüne(1980), Begonyalı Pencere(1998) ilk ve son şiir kitaplarıdır.


Ahmet Hamdi Efendi (XIX.yy.): Divan şairi. Ulemadandır. İyi bir şairdir.

Ahmet Köklügiller (1936 - ) : Yazar. Türkçe öğretmeni. Edebiyata şiirle
girdi. Deneme, inceleme türünde ürünler de verdi. Çocuk kitapları yazıp
yardımcı ders kitapları ve sözlükler hazırladı.

Ahmet Naim Efendi ( ? - 1831) : Divan şairi. Adana’da öğrenim gördü.
Kâtiplik yaptı. Bir anlaşmazlık sonucu yanında çalıştığı kişi
tarafından idam ettirildi.

Ali ( ? - 1640 ) : Şair, tarihçi. Şair Nefi’nin öğrencisi. Arapça, Farsça, Türkçe yapıtlar vermiştir.

Ali İlmî ( Ali Bilgili), (1878-1964) : Şair, yazar. Adana’da resmi
gazete yazarlığı ve matbaa müdürlüğü yaptı. Devlet memuru olarak başka
görevlerde de bulundu. Adana’da yayımlanan Anadolu, Teceddüt
gazetelerinin başyazarlığını yaptı. Rehber ve Ferda gazetelerini
çıkardı. Kozan’dan milletvekili oldu. Kurtuluş Savaşı’na karşı tutumu
nedeniyle 150’lik oldu.

Ali Kanuni (1870-1902) : Şair. II. Abdülhamit döneminde düşünceleri nedeniyle boğdurulan bir şairdir.

Ali Püsküllüoğlu (1935 - ) : Yazar, şair. Liseden sonra sanat ve
edebiyat ağırlıklı işlerde çalıştı. Değişik gazete ve dergilerde
düzeltmenlik, yazı işleri müdürlüğü gibi görevlerde bulundu. TDK yayın
ve tanıtma kolunda çalıştı. Kadirli’de Karacaoğlan dergisini çıkardı.
Yusufçuk, onun çıkardığı bir başka dergidir. Şiire ek olarak sözlükler
hazırladı, çocuk kitapları yazdı.

Ali Remzi Efendi: ( ? - 1838 İstanbul) : Divan şairi. Bir süre
memleketinde öğrenim gördükten sonra İstanbul’a geldi. Müderris oldu.
Müfettişlik ve kadılık yaptı.

Arif Bilen (1913-1950) : Yazar. Robert Koleji bitirdikten sonra ABD’de
Perdue Üniversitesi’nde okudu. Yücel dergisi kurucusu ve
yazarlarındandır.

Arzu Bacı (1964 - ) : Âşık. Kadın âşıklar sorulduğunda adı geçen az sayıda kişiden biridir. Mahlası “Bacı”dır.

Atıf Özbilen (1929 - ) : Şair, eleştirmen. Yeni Adana gazetesinde
yazdı. Güney Hareketleri adını taşıyan bir dergi çıkardı. Güney sanat
dergisini 14 sayı çıkardı. İstanbul’da Güney’i yeniden çıkardı.

Ayşe Çağlayan (1939 - ) : Âşık. Âşık Muzaffer Çağlayan’la evlidir. Yedi
yaşından beri şiir söylemesine karşılık, âşıklığa kocasına âşık
olduktan sonra başlamıştır.

Celal Sahir Muter : Şair, gazeteci. Talat Muter’in oğlu. 1922’de çıkan Hayat’ın yazarlarındandır.

Ceyhun Can (1940 -1979 ): Şair. İÜ Hukuk Fakültesini bitirdi. İlk
şiirleri Adana’da Şölen ve kendi yayınladığı 18 dergilerinde çıktı.
Türkiye İşçi Partisi kurucularından olan Ceyhun Can, Adana'da
yazıhanesinde saldırıya uğrayıp teröre kurban gitmiştir.

Çetin Yiğenoğlu (1948 - ) : Gazeteci, yazar. Cumhuriyet gazetesi bölge
temsilciliğini yürütmektedir. Çukurova Gazeteciler Cemiyeti başkanlığı
yapmıştır. Gazetelerde yazdığı röportaj ve araştırmacı gazeteciliğe
yönelik yazıları yanında edebi yazıları da vardır. Öyküleri kitap
olarak yayımlanmıştır. Kendisi edebiyatçı yanını ön planda görmektedir.

Dadaloğlu( XIX.yy.): Âşık. Doğum yeri ve tarihi, hakkındaki diğer
bilgiler kesin değildir.Toroslarda göçebe yaşayan Avşarlardan Dadaloğlu
Âşık Musa adlı şairin oğludur. Asıl adı Veli’dir. İyi saz çalıp, şiir
söylemekte ve hikâye anlatmaktadır. Bazı bilgilere göre Avşar beyleri
yanında kâtiplik ve imamlık yapmıştır. Kozanoğullarının ayaklanması
üzerine Fırka-i İslahiye adlı orduyla Derviş Paşa görevlendirilmiş ve
ayaklanmayı bastırmıştır. Avşarların bir kısmı Sivas’a yerleştirilmiş,
bazı Avşar beyleri İstanbul’da oturmaya mecbur edilmişlerdir. Dadaloğlu
şiirlerinde bu mücadeleyi işlemiş, kahramanlık ve yiğitlik şiirleri
söylemiştir.

Deli Boran (XIX.yy.) : Âşık. Bir rivayete göre Çorumlu, bir rivayete
göre Adanalıdır. İskân nedeniyle Çorum’a gitmiştir. Üç peşli entari
giymesi ve garip davranışlarda bulunması nedeniyle deli olarak
nitelenmiştir. Boran ve Deli Boran mahlaslarını kullandı.

Demirtaş Ceyhun (1934 - ) : Romancı, öykücü ve denemeci. Devlet Güzel
Sanatlar Akademisi mezunu. Serbest mimarlık yaptı. Bir ara kitapçılık
yaparak yayın dünyasında yerini aldı. Yazarlığı uğraş edindi. Öykü ve
romanlarıyla ödüller kazandı. Son zamanlarda araştırmaya yönelik
ürünler vermektedir. Çamasan’la Sait Faik(1972), Apartman’la Türk Dil
Kurumu Öykü Ödülünü kazandı(1974). Asya romanıyla TRT Roman Başarı
Ödülünün sahibi oldu (1974). Haçlı Emperyalizm ilk deneme kitabıdır.
Türk Edebiyatında Anadolu, araştırma alanında verdiği ürünlerden
biridir.

Elbeylioğlu (XIX.yy.) : Âşık. Bir rivayete göre Barak Türkmen
beylerindendir. Düziçi’nin Elbeyli köyündendir. Adı çevresinde oluşmuş
Elbeylioğlu hikâyeleri ile tanınmaktadır.

Fatma Behice Batur (1911- ) : Âşık. Osmanlıca bilmektedir. Türkçe’yi
kendi çabasıyla öğrendi. Beş yaşında yitirdiği annesi de âşıktır

Ferrahi (1934-1969 Adana): Âşık. Asıl adı Mehmet Ali Metin’dir. Ferrahi
mahlasıyla ünlü halk şairidir. Çiftçilikle uğraştı. Yavuzlar
mahallesinde bir saz evi açıp öğrenciler yetiştirdi. 30 yaşında ses
telleri felç olduğundan sesini yitirdi. Bundan sonra sadece saz çaldı.
Türkülerini ise aşık olarak yetiştirdiği kızı Emine söyledi.

Feymani (1942 - ): Âşık. Asıl adı Osman Taşkaya’dır. Âşıklığa merakı
yüzünden ilkokuldan sonra okumadı. Askerliğe kadar köyünde çiftçilik ve
çobanlık yaptı. İstanbul’da bir oyuncak fabrikasında çalıştı. Başka
işler de yaptıktan sonra 1968 yılında âşıklığa, 1971 de ise köyüne
döndü.

Gündeşlioğlu ( XVIII-XIX. yy.) : Âşık. Elbeylioğlu’nun kayınbabası
olduğu, Düziçi’nin Bayındırlık köyünden olduğu, bu köyde hâlâ aynı ad
ve soyadını taşıyan kişilerin yaşadığı söylenmektedir. Zengin bir bey
iken yoksul düşüp çobanlık yaptığı da onun hakkında verilen bilgiler
arasında yer alır.

Hacı Nuri (1855 -1909) : Şair. Arapça, Farsça ve Türkçe olmak üzere üç dilde şiirler yazdı.

Hakkı Bey (1853 -1915 İstanbul): Şair. Tam adı Mehmet Hakkı Bey’dir.
Yeğen Ağazade Hakkı olarak da bilinir. Ali Münif Yeğenağa’nın
babasıdır.Adana mektubi kaleminde çalışmış, Adana merkez
mutasarrıflığında tahrirat müdürlüğüne gelmiştir. İmparatorluğun
çeşitli yerlerinde görev yapmıştır. Emekli olduktan sonra geçim
sıkıntısı çekmiş, kendini içkiye vermiştir. 1331’de ölmüş Eyüp’te
defnedilmiştir.

Hakkı Dönmez (1881 - ? ) : Âşık. Medrese öğrenimi gören âşık Arapça ve Farsça bilir.

Hasan Talat Muter (1863-1942) : Şair. Sınırlı bir medrese öğrenimi
gördü. Önce Fuzuli, Nedim sonra Kemal, Hamit, Ekrem yolunda yürüdü. Bu
yüzden şiirleri eski ve yeni tarzın özelliklerini birlikte taşır.
Şiirlerinin bir kısmı Görüşler dergisinin kendisine ayırdığı sayısında
yayımlandı.

Hasibe Hatun ( ? - 1945 Adana) : Âşık. Ağıt türünde söylediği şiirlerle tanınmıştır.

Hayret (1848-1913 İstanbul) :Tam adı Mehmet Bahaiddün Hayret
Efendi’dir. İstanbul’da medreseye devam etti. Darülmuallimin’den de
diploma alarak öğretmen oldu. İstanbul’da giderek yükselerek değişik
kurumlarda öğretmenlik yaptı. Bir makalesi nedeniyle beş yıl Rodos’ta
sürgün olarak yaşadı. Şiirleri ölümünden sonra Eşar-ı Hayret adıyla bir
araya getirilmiştir.

Hazım Demirci (1925-1996): İlkokulu bitirdi. Deli dolu olmasından
dolayı Deli Hazım olarak tanınmıştır. Mahlas olarak Deli Hazım’ı da
kullandı. Pek çok aşığı etkiledi.

Hoca Mehmet Hayrettin (1848-1912) : Şair . Hiciv yönü ağır basan
şiirleriyle tanındı. Yüksek rütbeli görevliler rahatsız oldukları için
onu sansür kurulunda görevlendirerek kontrol altına almak istediler. Bu
kez de padişaha muhalif olanların yapıtlarına basılma izni verdi. Bu
nedenle görevden alındı.

Hüseyin Kalaba (1921 -1979) : Eğitimci, yazar, şair. Adana Öğretmen
Okulunu bitirip öğretmenliğe başladı. Çocuklara yönelik ürünler verdi.
Masallar yazdı. Şiir ve başka türlerde de yapıtları vardır.

Hüseyin Ali Çelebi (XVIII. yy.) : Zeamet sahibi bir müderristir. Urfi-i
Sani olarak anılan ve Nefi tarzında kasideler yazan şairin pek çok da
gazeli vardır.

İbrahim Selami (1860-1946) : Âşık. Fransız işgalinde Adana’dan ayrılan âşığın yaşamı yoksulluk içinde geçmiştir.

İsmail Emre (1899 - ? ) : Hak âşığı. Kaynakçılık yapan şair Çukurova
yöresinde Yeni Yunus Emre adıyla tanınmaktadır. Mutasavvvıf bir
şairdir. Şiirlerine doğuş demektedir.

Kahraman Olgaç : Yazar. Satrançla ilgili kitaplar yazdı.

Kamuran Şipal (1926 - ) : Öykücü, çevirmen. Pertevniyal Lisesini ve İ.Ü
Edebiyat Fakültesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi.Almanya’da
iki yıl ihtisas gördükten sonra fakültesinde okutmanlık yaptı ve emekli
oldu. Şiirle edebiyat dünyasına girip öyküyle devam etti. Bir öyküsüyle
TDK Hikâye Yarışmasını kazandı. Elbiseciler Çarşısı kitabıyla da Sait
Faik Hikâye Armağanını kazandı(1964).Köpek İstasyonu adlı yapıtıyla
1988 Türkiye Yazarlar Birliği Hikâye Ödülünü aldı.

Kasım Ener (1902 - 1995) : Araştırmacı, yazar. Almanya’daki Hohenheim
Tarım Yüksek Okulu mezunudur. Adana İl Genel Meclisi ve Belediye
Meclisinde görev yaptı. 1939-1946 arasında belediye başkanlığı yaptı.
VIII. Dönemde milletvekili seçildi. Adana’yı konu alan pek çok yayını
vardır. Tarih Boyunca Adana Ovasına Bir Bakış, Çukurova Kurtuluş
Savaşı’nde Adana Cephesi, Ramazanoğulları ve Türkmen Beyliği, Adana
Tarihine ve Tarımına Dair Araştırmalar yapıtlarının birkaçıdır.

Karacaoğlan (XVII. yy.) : Hakkındaki bilgilerin çoğu rivayet
özelliğindedir. Buna göre badeli bir şairdir. İyi saz çaldığı ve birçok
yöreyi dolaştığı onunla ilgili bilgilerimiz arasında bulunmaktadır.
Karacaoğlan onun mahlasıdır. Şiirleri geniş bir coğrafyada yayılıp
tanınmıştır. Hatta bir Karacaoğlan geleneği oluşmuştur. Karacaoğlan’ı
taklit eden pek çok âşık vardır. Bunun sonucunda birden çok da
Karacaoğlan ortaya çıkmıştır. Bugüne ulaşan şiirlerinin sayısı beş
yüzün üzerindedir

Kul Mustafa (1930 - ): Dadaloğlu soyundandır. Dadaloğlu’nun torunu
olduğundan Posoflu Müdami ona Toruni mahlasını vermişse de o bunu
benimsememiştir. Pek çok kez aşıklar bayramına katılıp dereceler aldı.
Adana aşıklarının ustaları arasında yer alır.

Mehmet Çetinkaya (1963- ) : Şair, yayıncı. Söylem dergisinin sahibi.
Yıllar sonra Adana’da bir dergiyi düzenli olarak 63 sayı çıkarma
başarısını gösterdi.

Mehmet H. Doğan (1931- ) : Eleştirmen. İlk ve orta öğrenimini Adana’da
yaptıktan sonra Harp Okulu’na gitti ve 1953’te bitirdi. Bir süre görev
yaptı. Sağlık nedeniyle İngilizce’ye yöneldi. Amerika’da İngilizce
öğrenimi yaptı. Dönüşünde bu alanda çalıştı. Öykü ve şiirle edebiyat
dünyasına giren Mehmet H. Doğan eleştiri ve denemeleriyle ün kazandı.
Çeviri alanında da ürünler verdi. Biri Turgay Gönenç’le olmak üzere iki
antoloji kitabı çıkardı. 1973’te çıkardığı Tekrarın Tekrarı adlı
yapıtıyla TDK Eleştiri Ödülünü kazandı.

Mehmet Husrev Efendi (XIX.yy.) : Şair. İstanbul’da Halet Efendi’nin
yanında Divan kâtibi oldu. Başka vezirlerin yanında da kâtiplik yaptı.
Memleketi olan Adana’da vefat etti.

Menemenlizade Mehmet Tahir(1863-1903 İstanbul) : Şair, yazar.
İstanbul’a götürülerek okutuldu. Mekteb-i Mülkiye’yi bitirdi.
Kalemlerde çeşitli derecelerde görev yaptı, müdürlüklerde bulundu.
Öğretmenlik de yaptı. Bir süre Adana maarif müdürlüğü görevini
sürdürdü. Gayret dergisini çıkardı. Şiirleri ve makaleleri vardır.

Mustafa Arif Arık (1925-1963) : Şair. Siyasal Bilgiler Fakültesi mezunu. Kaymakamlık yaptı.

Mustafa Emre(1955- ) : Şair,yazar. Altın Koza Şiir Yarışmasında iki kez birincilik

ödülü kazandı. Geçmişten Geleceğe Çukurova’da Şiir adlı bir antoloji
hazırladı. İki şiir kitabı yayımlandı. Tömer’in şiir yarışması ile
Sabri Altınel şiir yarışmasında da ödüller aldı.

Mustafa Onar (1931- ) : Araştırmacı, yazar. Öğretmenlikten emekli oldu.
Yakın tarihimizle ilgili araştırmalar yaptı. Üçü Adana’yla olmak üzere
yayımlanmış dört kitabı vardır.

Muzaffer İzgü: (1933- ) : Romancı, öykücü, çocuk kitapları yazarı.
Diyarbakır İlköğretmen Okulunu bitirdikten sonra değişik yerlerde
öğretmenlik yaptı. Aydın’da görev yaparken emekli oldu ve yazarlığa
yöneldi. Özellikle gülmece öyküleriyle tanındı. Roman alanında ürün
vermekle birlikte öyküde yoğunlaştı. Öykü kitaplarının sayısı kırkın
üzerindedir. Çocuklara yönelik de pek çok yapıt verdi. Radyo için
yazdığı skeçler beğenildi. Donumdaki Para (1977) adlı öykü kitabıyla
1978 yılında Türk Dil Kurumu Öykü Ödülünü aldı. Halo Dayı Ve İki Öküz
(1973)adlı romanı televizyon dizisi oldu. Kaynanalar-Kaynatalar( 1972)
ve Her Devrin İti(1975) sahnelenen oyunlarından sadece iki örnektir.

Nihat Ziyalan (1936 - ): Şair, aktör. İlk şiirleri Adana’da Bugün
gazetesinde çıktı. Kimi şiirleri 2. Yeni çizgisindedir. Bir ara Adana
Şehir Tiyatrosu ve Ankara Sanat Tiyatrosu’nda aktörlük yapan Nihat
Ziyalan Avustralya’ya göç etmiş, halen orada yaşamakta ve şiirlerini
Türkiye’de çeşitli dergilere göndermektedir. Asık Yüzlünün Biri (1963),
Avustralya’dan Şiirler (1986).

Nurer Uğurlu (1940 - ): Şair, yazar. Mersin Lisesinde sonra İ.Ü Hukuk
Fakültesini bitirdi. Orta öğretime yönelik tarih ve edebiyat kitapları
yazdı. Şiir yanında eleştiri, anı-roman ve inceleme yazıları yazdı. İlk
şiiri Adana’da çıkan Salkım dergisinde yayımlandı. Masal(1964),
Rüzgardan Rüzgara(1993) şiir kitaplarından ikisidir.

Oktay Akıncı ( 1949 - ) :1965 yılında şiire başladı. Aralarında Yarın,
Gösteri’nin de bulunduğu çeşitli dergilerde şiirlerini yayımladı.
1983’te bir yıl süreyle Yaşam İçin Şiir dergisini çıkardı.

Orhan Kemal (1914-1970 Sofya) : Roman ve öykü yazarı. Asıl adı Mehmet
Raşit Öğütçü’dür.Yüksek okul mezunu bir babanın oğlu olmasına karşılık
öğrenimini sürdürmedi ve orta okuldan ayrıldı. Hayatını kazanmak için
her türlü işte çalıştı. Askerliğinin bitmesine 40 gün kala tutuklandı.
Edebiyata şiirle başladı. Şiirlerini Kayseri cezaevinden dergilere
gönderdi. Bursa cezaevinde Nazım Hikmet’le tanışmasından sonra onun
önerisiyle öyküye geçti. 1945 yılında Varlık dergisi okuyucularınca en
beğenilen öykücü seçildi. Öyküde kendisini biledikten sonra romana
geçti. Öykü yazmayı da bırakmadı. Son öykü kitabı 1968’de son romanı da
1970’te çıktı. Orhan Kemal bazı öykü ve romanlarını tiyatro haline
koydu. Oyunları pek çok kez sahnelendi. Orhan Kemal pek çok da senaryo
yazdı. Bunların çoğunda adı geçmedi. Gezmek ve tedavi olmak için
gittiği Sofya’da vefat etti.

Öksüz Ali ( ? ): Âşık. Yaşamı hakkında elimizde bilgi yoktur. O daha
çok adı çevresinde örülen hikâyeyle tanındı. Adana’daki âşıklar onu
usta kabul ettiklerini belirtmektedirler.

Ömer Lütfi Efendi (1817 - ? İstanbul) : Divan şairi.Yaşamı hakkındaki
bilgiler yok denecek kadar azdır. Fatin Tezkiresi’nde bir gazeli vardır.

Özcan Karabulut (1958- ) : Öykücü.ODTÜ’de İstatistik öğrenimi gördü.
Edebiyat Derneği kurucularındandır. Genç kuşağın başarılı öykücüsü.
Öykülerinde Adana çeşitli yönleriyle yer almıştır.

Pekşen Tamdoğan (1933- ) : Yazar, şair, çevirmen.Siyasal Bilgiler
mezunudur. Şiir çevirileri yaptı. Şiirler yazdı. Kozanca adlı bir
araştırma kitabını Çetin Yiğenoğlu ile birlikte çıkarttılar.

Recep Bilginer (1922- ) : Oyun yazarı, gazeteci. İlk öğrenimini
Adana’da yaptı. Bir yıl İstanbul Gazetecilik Enstitüsüne devam etti.
Vatan’da gazeteciliğe başladı. İstanbul Belediyesi’nde çeşitli
görevlerde bulundu. Şiirle edebiyata giren Bilginer sonra oyun
yazarlığına yöneldi.1968’de yazdığı Utanç Dünyası ile İlhan İskender En
Başarılı Oyun Yazarı Ödülünü aldı. Yunus Emre ile 1980 TDK Tiyatro
Ödülünü aldı. Sarı Naciye, Parkta Bir Sonbahar Günüydü de onun tanınmış
oyunlarındandır.

Salih Bolat (1956- ): Şair. Ankara İktisadi Ticari İlimler Akademisini
bitirdi. Bir süre öğretim üyesi olarak çalıştı. Kitabevi, Yaşar Nabi
Nayır ve Ceyhun Atuf Kansu şiir ödüllerini aldı. Yaşanan(1883), Uzak ve
Eski(1995) şiir kitaplarından ikisidir.

Sedat Memili (1956 - ) : Yazar, şair. Adana İTİA mezunu. Bir gazetede köşe yazarlığı yapıyor. Yayımlanmış üç kitabı var.

Selma Aktan (1932 - ): Yazar, araştırmacı. Öğretmendir. Adana
yıllıklarının bazılarının hazırlanmasında görev aldı. Adana İli Yakın
Çevre Araştırmaları adlı bir kitap çıkardı.

Süruri (1752-1814 İstanbul) Divan şairi. Asıl adı Seyyid Osman’dır.
Hüzni mahlasıyla şiirler yazdı. Sonra Süruri mahlasını aldı. İstanbul’a
gelip Şeyhülislam Mehmet Şerif Efendi’den ders aldı. Kadılığa atandı ve
değişik yerlerde görev yaptı. Süruri tarih düşürmeye meraklıydı. Tarih
düşürmekte aynı zamanda hünerliydi de. Bu yüzden Süruri-i Müverrih
adıyla anıldı. Hezliyat türünde de şiirler yazdı. Kimi zaman küfürlü,
açık saçık şiirlerinde Havai mahlasını kullandı.

Süleyman Şahin Tar (1913- ) : Şair, öykücü. Öyküleri Çığ dergisinde
yayımlandı. 141’e aykırı davranmaktan yargılanıp Mersin’e sürgün
edildi. Vatan Partisi kurucuları arasında yer aldı. Öykü yanında
şiirler de yayımladı. Iztırap ve Arkadaş adında iki kitabı
bulunmaktadır.

Taha Toros (1912- ) : Araştırmacı, yazar. Adı Ömer Taha Toros’tur.
Adana Lisesini, sonra İstanbul Hukuk Fakültesini bitirdi (1933).
İstanbul’da maliye memurluğu yaptı. Yedek subaylıktan sonra 1937’de
Adana’ya döndü.Ticaret odasında kâtiplik yaptı. Hece vezniyle yazılmış
şiirleri ile Çukurova ve Adana’ya yönelik yapıtları vardır. Şiirlerini
Hayat dergisinde yayımladı. Daha sonra araştırma ve inceleme
çalışmalarına yöneldi. Bu tür çalışmalarını gazetelerde dizi olarak
yayımladı.Tarih, sanat halkbilimi ve monografi türünde çalışmaları
vardır. Kitapları: Toros Demetleri, İki Ses, 5 Kanunısani, Türk Kadın
Şairleri, Çukurova’da Etili Şairler, Toroslarda Tahtacı Oymakları,
15.Cumhuriyet Yılında Adana, Çukurova’da Köy İktisadiyatı, Atatürk’ün
Adana Seyahatleri, Ziya Paşanın Adana Valiliği. Taha Toros’un bunlar
dışında kalan kitapları da vardır. Anılarını ise Mazi Cenneti adıyla
yayımlamıştır (1992).

Tuncer Uçarol: (1941 - ) Şair, eleştirmen. Adana Lisesinin ardından
Siyasal Bilgiler Fakültesini bitirdi. Ticaret Bakanlığında müfettişlik
yaptı. Yeni Adana gazetesinde edebiyat ve sinema eleştirileri yazdı.
Şimdi çeşitli dergilerde şiir üzerine eleştiriler yazmaktadır.

Turan Altuntaş (1932- ) : Yazar. Köy enstitülü öğretmenlerdendir.
Gazete ve dergilerde çeşitli yazıları çıktı. Üç öykü kitabı yayımladı.
Cumhuriyet gazetesindeki yazıları da Aydın Kime Denir adıyla basıldı.

Turan Oflazoğlu (1932 - ) : Oyun yazarı, şair. Yüksek öğrenimini İÜ
İngiliz Dili ve Edebiyatı ile Felsefe Bölümünde yaptı. Askerliğini
bitirdikten sonra gittiği Amerika’da Wasington Üniversitesinde tiyatro
ve oyun yazarlığı dersleri aldı. İlk oyunları Keziban ile Allahın
Dediği Olur’u 1967’de Amerika’da yazdı. Keziban Amerika’da
oynandı.Turan Oflazoğlu ilk oyunu dışındaki oyunlarında konu ve
kişilerini tarihten seçti.Oyunlarında tarihi olaylardan çok kişilerin
içdünyalarını yansııtığı dikkati çeker. Oflazoğlu çeviriler de yaptı.
Oyunlarıyla ödüller kazandı.

Yücel Kayıran (1964- ): Eleştirmen, şair. Hacettepe Ü. Edebiyat
Fakültesi Felsefe Bölümünü bitirdi. 1984’ten bu yana çeşitli dergilerde
şiir ve eleştirileri çıkmaktadır. Hayaline Firar Edemeyenlerin
Afsunu(1997) onun şu an için tek şiir kitabıdır.

Yahya Nüzhet (1894-1922) : Yazar, gazeteci. 1. Dünya Savaşı’nda subay
olarak Medine’de görev yaptı. Adana’ya döndüğünde kurtuluş mücadelesine
katıldı. Kurtuluştan sonra Garp cephesine gönüllü olarak gitti.
Hastalığı üzerine gönderildiği Adana’da vefat etti. Hayat gazetesi
yazarıdır.

Yaşar Kemal (1922- ) : Asıl adı Kemal Sadık Göğceli’dir. Öğrenimini
orta son sınıfa kadar sürdürebildi. İnşaatlarda denetçilikten pirinç
tarlalarında su bekçiliğine varana kadar pek çok işte çalıştı. Adana’da
maniler, ağıtlar derleyerek edebiyata girdi. Şiirler de yazdı. 1951’de
İstanbu’a gidip Cumhuriyet gazetesine girdikten sonra yaşamı değişti.
Bu gazetedeki röportajlarıyla ünlendi. Gazeteden ayrıldıktan sonra tüm
vaktini edebiyata ayırdı. Önce şiirden öyküye, sonra öyküde de çok
kalmayıp romana geçti. Öyküden uzaklaştığı düşünülürken Kuşlar da Gitti
ile öyküden kopmadığını gösterdi. Yaşar Kemal çocuklar için de bir
kitap yazdı. Sabahattin Eyüboğlu ile Ağacın Çürüğü adında bir de
antoloji çıkarttı. Yaşar Kemal bugün de verimli bir yazar olarak
çalışmalarını sürdürmektedir.

Yeğen Ali ( ? ) : Âşık. Darende valisi Ali Paşa’nın yeğenidir. Mahlası
da buradan gelmektedir. Adı çevresinde örülen aşk hikâyesiyle tanınır.
Eldeki şiirler de bu hikâyeden kaynaklanmaktadır.

Ziya Bey (Adanalı), (1870-1932): Şair. Adana valisi şair Ziya Paşa
tarafından yetenekli bulunup İstanbul’a gönderilmiştir. Bir süre
tıbbiyeye devam etmiştir. Kalıplara sığacak bir yapıda olmadığından
serseriyane yaşamıştır. Seraskere hakaretten tutuklanıp Fizan’a
sürülmüştür. Afla döndüğünde de merkezden uzaklaştırmak için Afyon
Evkaf Müdürü yapılmıştır. Çok yetenekli bir şair olmasına rağmen
yaşantısına dikkat etmemiş, sürekli kendini bilmeyecek derecede içmiş,
sefil bir hayat sürmüştür. Şiirleri dağınık olarak kalmıştır.



SİNEMA- TİYATRO OYUNCULARI, YÖNETMEN VE YAPIMCILAR

Abdurrahman Keskiner (1941- ) : Sinema yapımcısı. Çiftçiliği bırakıp
yapımcılığa başladı. Umut film şirketini kurdu. Güney Filmin
kurulmasında öncülük yaptı. 1965-1971 arası Yılmaz Güney’e menecerlik
yaptı. El Kapısı, Hazal önemli filmleri arasındadır. Otuzun üzerinde
film yaptı.

Ahmet Hoşsöyler: (1952- ): Sinema oyuncusu, yönetmen. Adana’daki
öğreniminden sonra Almanya’ya gidip Spor Akademisini bitirdi. Boks
antrenörlüğü ve şarkıcılık yaptı. Bavyera Stüdyolarında eğitim
gördükten sonra asistanlığa başladı. Türkiye’ye dönünce oyunculuk
yaptı. Uzun metrajlı filmler ve belgeseller çekti.

Ahmet Ündağ (1946- ): Yönetmen. Adana Erkek Lisesi mezunu. Asistanlık
yaparak sinemaya girdi. Gaddarlar adlı filmin bir bölümünü çekerek
yönetmenliğe geçti. Sonra bağımsız olarak filmler yönetti.

Ali Habib Özgentürk (1945- ): Yönetmen. İ.Ü.Edebiyat Fakültesi
Sosyoloji Bölümü mezunudur. Öğrencilik yıllarında amatör olarak
tiyatroyla uğraştı. Adana Şehir Tiyatrosu ve Arena Tiyatrosunda
oyunculuk yaptı.Sokak Tiyatrosunu yönetti, oyunlar yazdı. Öyküler ve
radyo oyunları da yazan Özgentürk, belgesel filmler çekmeye başladı.
Asya Film şirketini kurdu. Asistanlık döneminden sonra Hazal ile ilk
filmini çekti. At filmi ilgi gören filmlerinden biri oldu.

Ali Şen (1918 -1990): Sinema ve tiyatro oyuncusu. Adana Halkevinde
sahneye çıktı. Sadi Tek’te profesyonel oldu. 1953’te Ahretten Gelen
Adam filmiyle sinema oyunculuğuna başladı. 500 kadar filmde rol aldı.

Alinur Uğurpakkan: Tiyatro oyuncusu, grafiker ressam.

Altan Karındaş: Tiyatro oyuncusu, kantocu. Film seslendirmeleri de yaptı.

Arif Keskiner (1938- ): İstanbul İTİA mezunu. Günaydın gazetesinde spor
muhabirliği yaptı. Orada fotoromanlar çekti. Ekte ve Çiçek film
şirketlerini kurdu. Kısa bir dönem seks komedisi türünde filmler yaptı.
Daha sonra Bereketli Topraklar Üzerinde, Selvi Boylum Al Yazmalım gibi
düzeyli filmlere imza attı.

Aytaç Arman (1948 - ) : Orta kuşağın başarılı aktörü. Ses dergisinin
açtığı yarışmada Tarık Akan’ın ardından ikinci olmasıyla sinemaya
girdi. Yakışıklı jön rolleri oynadı. Süreyya Duru’nun filmleriyle
tanındı.Bedrana, Kara Çarşaflı Gelin filmlerinden örnekler arasında
sayılabilir. Düşman filmiyle de büyük bir çıkış yaptı.

Bilal İnci (1936- ) : Sinema oyuncusu. Yönetmen Kemal İnci’nin
kardeşi.Çeşitli işlerde çalıştı. 1966’da Karanlıkta Vuruşanlar filmiyle
sinemaya girdi. Kötü adam rollerinde oynadı. Karakter oyuncusu olarak
öne çıktı. Almanya’ya yerleşince sinemaya ara verdi. Rol aldığı filmler
arasında Ezo Gelin, Dönüş sayılabilir.

Bünyamin Satanoğlu (1942 - ) : Tiyatro oyuncusu, yönetmen. Geçimini
sağlamak için çeşitli işler yaparken tiyatroya da yoğun ilgi gösterip
emek verdi. 1967’de “Dost Oyuncular”ı kurdu. 1974’te Adana Belediyesi
Ziya Paşa Tiyatrosunun sorumlu yönetmenliğini yaptı. Şu anda
akvaryumculuk yapmakta ve tiyatroyu da sürdürmektedir.

Cemil Şahbaz: Sinema oyuncusu. Aynı zamanda milli yüzücüdür. 1973
yılında Ses dergisi yarışmasında ikinci oldu. Uzay Yolu ile sinemaya
geçti. Kara Murat, Kartal Yuvası, ince Memet oynadığı filmlerden
birkaçıdır.

Cengiz Sezici: Tiyatro ve sinema oyuncusu.

Çoşkun Güven: Adana Halkevi’nin ilk temsil kolu yönetmeni.

Ercan Kont (1942- ) : Tiyatro oyuncusu. Adana Belediyesi Şehir Tiyatrosu müdürlüğü yaptı.

Demir Karahan (1944- ): Avusturya Lisesi ve sonra Şişli İktisadi Ticari
İlimler Akademisini bitirdi. Sinema dünyasına girdikten sonra katıldığı
Ses dergisinin yarışmasında finale kaldı. Çeşitli filmlerde oynadı. Bir
filmde oynadığı Fransız aktrisle evlenip Fransa’ya gitti ve bir süre
Paris’te yaşadı.

Güven Şengil (1941- ) : Sinema ve tiyatro oyuncusu. İstanbul Belediye
Konservatuvarı mezunu. 1956’da Adana Şehir Tiyatrosunda oyunculuğa
başladı. Ulvi Uraz, Gazanfer Özcan, Münir Özkul ve Ankara Birlik
tiyatrolarında çalıştı. Kendisi de Kardeş Sahne adında bir topluluk
kurdu. Filmler çevirdi. Baba, Düşman oynadığı filmlerdendir.

Hamdi Paramyok: Adana Halkevinin ilk temsil şubesi yönetmeni ve oyuncularındandır.

Hikmet Sihay (1915- ) : Grafiker ressam, tiyatro oyuncusu. Adana
Halkevi temsil şubesi oyuncusudur. Futbolculuğu yanında Adana
takımlarına çeşitli biçimlerde katkıda bulunmuştur.

Hüsnü Çetiner (1948- ): 1980’li yıllarda Mahmut Hekimoğlu ile Gökçen
film şirketini kurup yapımcılığa başladı. Yönetmenlik de yaptı.

İrfan Atasoy (1937- ): Küçük yaşlarda sinemaya girdi. Sinemanın her
alanında çalışmalar yaptı. Vurdulu kırdılı filmlerde başrol oynadı.
1970’lerde Yılmaz Güney’le bazı filmlerde çalıştı. Sinema salonu
işletti. 1960’ta bir film şirketi kurarak yapımcılıkla uğraştı. Film
getirtme işine de girdi.

Mahmut Hazım Kısakürek (1954- ) : Tiyatro oyuncusu. Kukla ve Karagöz
oynatıcısı. Geleneksel Gösteri Sanatları adlı topluluğu kurarak
unutulmaya yüz tutan kukla ve karagözü yaşatmaya çalıştı.

Mahmut Hekimoğlu (1952- ) : Sinema oyuncusu. 1967’de İstanbul’a giderek
ticaretle uğraşmıştır. 1973’te Ses dergisi yarışmasında finalist olup
sinemaya atılmıştır. İstediği yere gelemeyen Hekimoğlu şarkıcılığı da
denemiştir.

Mehmet Dinler (1928- ) : Yönetmen. İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi
Bölümünü bitirdi. Bakırköy Bez Fabrikasında memurluk yaptı. Osman F.
Seden’e asistanlık yaparak sinemaya girdi. Malta Film Şirketini kurdu.
Sinema televizyon filmleri çekti. Sinekli Bakkal, Bazıları Dayak Sever
filmlerinden iki tanesidir.

Melek Görgün : Oyuncu, manken,fotomodel. Türk sinemasının soyunan
kadınlarındandır. Daha ilk filmi Donanma Kâmil’de soyundu. 1970’li
yılların başında en çok film çeviren sanatçılardan biri oldu. Dansözlük
de yaptı.

Menderes Samancılar (1954- ) : 1975 yılında Kelebek gazetesinin açtığı
yarışmada fotoroman kralı seçildikten sonra sinemaya girdi. İnce Memet
Vuruldu ilk filmidir. Ezik Anadolu genci tipiyle dikkati çekti.

Meral Zeren (1952- ) : Sinema oyuncusu, şarkıcı. On beş yaşında sahneye
çıkıp, şarkı söylemeye başladı.1971’de sinemaya geçti daha çok güldürü
filmlerinde rol aldı. Televizyon filmlerinde de oynadı.

Muhlis Sabahattin : Opera oyuncusu ve besteci.

Nejat Uygur : Tiyatro oyuncusu

Nurhan Tekerek (1959- ) : Bilim doktoru, tiyatro oyuncusu. Öğreniminden
sonra Adana’ya dönerek tiyatroya çeşitli yönlerden hizmet etti.
Çukurova Üniversitesinde öğretim görevlisi olarak çalışmaktadır.

Oğuz Bora : Tiyatro oyuncusu, yönetmen.

Oğuz Yalçın (1956- ): Ankara Ü. DTCF mezunu. Dokuz Eylül Ü. Sinema
Televizyon Bölümünü de bitirdi. Asistanlıkla sinemaya başladı. 1990’dan
sonra televizyon dizilerine yöneldi.

Sami Güçlü (1947- ): Reji asistanı, yönetmen. Haydarpaşa Lisesini
bitirdikten sonra bir süre Toronto Üniversitesine devam etti. 1965’te
sinemaya girdi. Film ve fotoroman yönetti. Feyzi Tuna’yla çalıştı.

Perihan (Duygulu) Doygun (1941-1995 Adana): Kumpanyalarda başladığı
tiyatro yaşamını Adana Sanat Tiyatrosunda sürdürdü. Avni Dilligil
tarafından İstanbul’a götürüldü. Orada çeşitli tiyatrolarda çalıştı.
Filmlerde rol aldı. Bilal İnci ile evlendi. 1970’lerin ikinci yarısında
Adana’ya gelerek tiyatro yapmaya başladı.. İkinci şehir Tiyatrosu’nda
sahneye çıktı. Geçirdiği beyin ameliyatı sonrası öldü.

Saim Alpago: Oyuncu, yönetmen. Devlet tiyatrosunda çalıştı. Sinema filmlerinde de rol aldı.

Salih Güney (1943- ) : Sinema ve tiyatro oyuncusu. Konservatuar eğitimi
gördü. Dormen tiyatrosunda sahneye çıktı. İlk filmini Dormen
oyuncularıyla yaptı. 200 kadar filmde oynamasına karşılık istediği yere
gelemedi. Aşk-ı Memnu adlı televizyon dizisindeki oyunuyla bir çıkış
yakaladıysa da bunu iyi kullanamadı.

Şener Şen (1942- ): Tiyatro ve sinema oyuncu. Ali Şen’in oğlu. Şehir
Tiyatrosunda sahneye çıktı. 1970’ten sonra sinemaya geçmiş, başarılı
bir güldürü karakter oyuncusu olmuştur. Birçok filmde başrol oynadı.

Şükrü Üstün: Devlet tiyatrosu oyuncusu.

Yaşar Seriner (1944- ): İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümünden
mezun. Asistanlık yaparak sinemaya girdi. Televizyon dizileri yönetti.
Son zamanlarda reklam filmlerine yöneldi.

Yılmaz Duru (1933- ): Oyuncu, dansör, yönetmen. 1944’te bir operette
sahneye çıktı. Dansörlük yaptı. Amerika’da dans dersleri verdi. Orada
sinema ve TV eğitimi aldı. Tura filmi kurarak yönetmenliğe başladı.
Yakasına taktığı kırmızı karanfil nedeniyle “Karanfilli Jön” olarak
tanındı. Sovyet yapımcılarla dostluklar kurdu, ortak çalışmalar yaptı.
Nazım Hikmet’in Ferhat İle Şirin-Bir Aşk Masalı bu çalışmalardan
biridir. Değişik tarihlerde Antalya Film Festivalinde ödüller kazandı.

Yılmaz Güney (Pütün): Nüfus kağıdına göre 1937, kendi açıklamasına göre
1931 Yenice-Adana doğumlu. İlk ve orta öğrenimini Adana’da yaptı.
Yüksek öğrenimini yarıda bıraktı. Kendisini geçim sıkıntısı ve yaşam
kavgası içinde buldu. Irgatlık da dahil olmak üzere geçici işlerde
çalıştı. And filmin Adana bürosunda çalıştı. Atıf Yılmaz’ın Bu Vatanın
Çocukları filmiyle oyunculuğa başladı. Asistanlık yaptı. Senaryo
çalışmalarına katıldı. At Avrat Silah’la yönetmenliği denedi. Geçim
kaygısıyla sıradan filmlerde de oynadı. Başarılı oyuculuğuyla yakışıklı
jön anlayışını yıkıp “Çirkin Kral” mitini yarattı. 1961’de bir öyküsü
nedeniyle kısa süre hapis yatmıştı. 1972’de yasadışı bir örgüte yardım
suçuyla tekrar hapse konuldu. 1974 affıyla özgür kaldı. Aynı yıl bir
film çekimi için geldiği Yumurtalık’ta savcıyı öldürdüğü için 24 yıl
hapis cezasına çarptırıldı. Hapisteyken en olgun senaryolarını yazdı.
1981’de Isparta cezaevinden bayram iznine çıktıktan sonra yurt dışına
kaçtı. 1983’te vatandaşlıktan çıkartıldı. 1982’de Cannes Film
Festivalinde Yol filmiyle birinciliği Costa Gavros’la paylaştı. 1984’te
Paris’te mide kanserinden öldü.

Yılmaz Güney daha sinemada tanınmazken öyküler yazmaktaydı.
Salkım(Adana), Yeni Ufuklar, Pazar Postası dergilerinde öyküleri
yayımlandı. On Üç Dergisine yazdığı Üç Bilinmeyenli Eşitsizlik
Sistemleri adlı öyküsü yüzünden 1.5 yıl hapis altı ay sürgün cezasına
çarptırıldı. Öykü, roman, mektup türlerinde ürünler verdi. Boynu Bükük
Öldüler romanıyla Orhan Kemal Roman Ödülünü kazandı.

Yılmaz Köksal (1939- ) : Sinema oyuncusu. On yaşında İstanbul’a gidip
Tophane Sanat Enstitüsünde okudu. Gemici oldu. Görevle Avrupa’yı
dolaştı. Sanat yaşamına tiyatroyla başladı. Dormenlerde oynadı. Otuz
kadar oyunda rol aldı. Murtaza ile sinemaya geçti. Bazı filmlerde
başrol oynadı. Sonra ikinci rollere döndü.

Zeki Göker : Tiyatro oyuncusu, yönetmen.